İşe Alım Öncesi Süreç

1- SÖZLEŞME ÖNCESİ SÜREÇLERDE İŞÇİ VERİLERİNİN İŞLENMESİNE İLİŞKİN İLKELER

Taraflar bir iş sözleşmesi kurmadan önce dahi karşılıklı hak ve yükümlülükler doğmaktadır. Taraflar arasında sözleşme öncesinde cereyan eden bu ilişkinin başladığı andan itibaren tarafların karşılıklı hak ve yükümlülükleri doğmaktadır. Genel davranış yükümlülükleri olarak adlandırılan bu yükümlülükler kurulması amaçlanan sözleşmede yer alan tarafların edimsel yükümlülüklerinden farklı ve ayrıdır. Genel davranış yükümlülükleri taraflar arasında bir güven ilişkisi tesis etmesi bakımından önemlidir. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’ nun madde 2/1’de bulunan dürüstlük kuralı genel davranış yükümlülüklerinin özet amacını oluşturmaktadır. Dolayısıyla taraflar sözleşme öncesindeki her türlü iş/işlem ve eylemlerinde dürüstlük kurallarına riayet etmeli, gerekli dikkat ve özeni göstermelidir. Zira tarafların sözleşme öncesi görüşmelerde doğruluk ve güven kurallarına uyma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Tarafların sözleşme öncesinde yer alan hak ve yükümlülükleri kapsamında, tarafların 4721 Sayılı Medeni Kanunu madde 2/1 uyarınca dürüstlük kurallarına uymaları, akdedilecek olan sözleşmenin içeriği ve koşulları bakımından birbirlerini tam ve eksiksiz bir şekilde bilgilendirmeleri ve aydınlatmaları, birbirlerinin kişilik ve malvarlığı değerlerine zarar vermemek için gerekli dikkat ve özeni göstermeleri, koruma yükümlülüklerine uygun davranmaları gerekmektedir. Bu çerçevede taraflardan biri sözleşme öncesi görüşmeler sırasında işbu yükümlülüklere kusurlu bir şekilde aykırı hareket ederse doğacak zararlardan sorumlu olacaktır.
Öte yandan iş görüşmeleri sırasında işveren tarafından işçi adayına yöneltilen sorular amacına ve hukuka uygun ise işçi adayı gerçeğe uygun beyanda bulunma yükümlülüğü bulunmaktadır.
İşveren tarafından sözleşme öncesi görüşmelerde işçi adayına karşı yöneltilen soruların amaca ve hukuka aykırı olması sonucunda işçi adayının bu soruları yanıtsız bırakması veya işveren tarafından hukuka aykırı şekilde talep edilen testi reddetmesi halinde işçi adayının zarara uğradığını ve işverene karşı tazminat talebinde bulunabileceğini kabul etmek gerekmektedir.
İşçi adayının rızası olmaksızın müstakbel işveren, işçi adayının eski işvereninden bilgi toplaması ve bunu işçi adayı aleyhine kullanması sonucunda işçi adayı bir zarara uğramışsa işçi adayı müstakbel işverenden tazminat talebinde bulanabilecektir.